A B C D E F G H I K Ł M N O P R S T U W Z
El Ep

Epoki architektoniczne

Epoki architektoniczne są związane z kluczowymi teoriami architektonicznymi,  formułowanymi w historii, a dotyczącymi  różnych dziedzin od technologii do sztuki dekoratorskiej, od planowania do rzemiosła od sposobu interpretowania przeszłości do sposobu budowania przyszłości. Wszystkie je łączy fakt, że zmieniły na trwałe rzeczywistość architektoniczną świata.

Wilkinson [1] do kluczowych zaliczył  50 epok architektonicznych:

Klasyczne porządki architektoniczne – porządki: dorycki, joński, koryncki ; belkowanie i proporcje, triada architektoniczna
[ok 590 pne do 25 ne]
Rzymska inżynieria– rzymski beton, rzymskie sklepienia, panteon
[ok. 15 ne  do 300] 
Gotyk – łuk przyporowy, ostrołuk, strzelisty, kamienny szkielet
[ 1122 do 1220] 
Renesans– nowe podejście do klasyków, usystematyzowanie Witruwiusza
[ 1420 do 1521] 
Palladianizm– symetria, harmonia , wille i portyki Andrea Palladio
[1556 do 1738]
Barok – przestrzeń, ornament i detal
[ 1624 do 1746]
Grand Tour– idea turystyki kulturalnej, architekci w podóży
[1705 do 1840]
Architektura przemysłowa – żelazo w epoce rewolucji przemysłowej a ryzyko pożaru
[1709 do 1797]
Dobry smak – rządy dobrego smaku w XVIII wieku – „dobrzy ludzie tworzą dobrą sztukę”, dekorum
[ 1711 do 1720]
Rokoko– subtelność ornamentyki, kwiaty, owoce, ślimacznice i muszle
[1730 do 1764]
Genius loci– ogrody angielskie – moc miejsca
[ 1731 do 1764]
Nurt malowniczy – kwestionowanie „ulepszeń”, nowe spojrzenie na pejzaż, malarstwo spotyka architekturę
[ 1774 do 1812]
Neoklasycyzm– architektura a archeologia: odkrycie zasypanych miast, styl etruski, motywy neoklasyczne
[ 1784 do 1817]
Oświecenie  – prymat rozumu – od neoklasycyzmu do czystej geometrii,
[ 1775 do 1804] 
Orientalizm
  –  moda na orient ( Chiny, Indie) wzorniki, sharawaggi
[ 1757 do 1822]
Restaurowanie zabytków – restaurowanie i „ulepszanie”, Sir George Gilbert Scott
[ 1786 do 1886]
Historyzm  – nurt odrodzeniowy , budowle Pugina, ruch eklezjologiczny, gotyk odpowiedzią na wszystkie nasze problemy
[ 1833 do 1889]
Prefabrykacja –  masowa produkcja przekształca proces budowania, budownictwo systemowe
[1836 do 1944]
Beaux- arts – profesjonalne wyrafinowanie,
[ 1803 do 1903]
Arts and Crafts – wierność materiałom, rzemiosło podstawą architektury
[ 1859 do 1902]
Konserwacja zabytków– zasady SPAB (Towarzystwo Ochrony Starych Zabytków) , dużo czułej opieki dla zabytkowych budynków
[1877 do 1955]
Miasto piękna – nowe podejście do planowania, od roku 1893 , urbanistyka w pięknym stylu
[ 1893 do 1909]
Secesja ( art nouveau) – faliste linie, naturalne piękno
[ 1883 do 1907]
Miasto ogród– wizja Ebenzera Howarda, koncentryczny plan, przyroda wkracza do miasta
[ 1875 do 1919]
Drapacz chmur-architektura wieżowców,w połączone technologie, ściana kurtynowa, bezpieczna winda, styl winduje budynki w górę
[ 1854 do 1931]
Futuryzm –  manifest futuryzmu z 1909, architektura dla przyszłości , przeszłość zrównać z ziemią
[1909 do 1933]
Ekspresjonizm–  nowe kształty,, kubizm, krystaliczne budynki, Gaudi, arcihtektura jak rzeźba
[ 1914 do 1928]
De Stijl –  duńska awangarda modernizmu, przestrzeń i jej duch, meble architektów, czyste linie, podstawowe kolory.
[ 1916 do 1931]
Konstruktywizm  – OSA (Organizacja Sowremiennych Architektow) koniec z pielęgnowaniem tradycyjnych sztuk – niech żyje technik konstruktywista. konstruktywizm jest organizacją, nowa sztuka dla nowego ludu
[1919 do 1928]
Bauhaus– przekonanie, że maszyna jest nowoczesnym medium projektowania, projektowanie dla epoki maszyn
[ 1919 do 1937]
Styl międzynarodowy (Modernizm) –  modernistyczna architektura lat 20-tych i wczesnych 30-tych, pięć punktów nowoczesnej architektury, planowanie na bazie siatki, modernizm podbija świat
[1923 do 1932]
Minimalizm– jeden z najbardziej znanych stylów architektury wnętrz,  im prościej – lepiej, mniej znaczy więcej
[1929 do 1988]
Art deco–  od sztuki dekoracyjnej do sztuki architektury, unowocześnienie ornamentu
[1925 do 1934]
Architektura organiczna– domy preriowe, cztery elementy Wrighta, harmonia budynku i jego miejsca
1909 do 1944]
Projekt dymaxion– Fuller – kopuły geodezyjne, dynamiczne maksymalne napięcie
1930 do 1967]
Przestrzenna segregacja funkcji miasta – projekt urbanizacyjny Radburn, centrum handlowe, konserwować, czy burzyć ?, oddzielić ludzi od pojazdów
1929 do 1967]
Dziedzictwo architektoniczne– rejestr zabytków, wytyczne rejestrowania zabytków, zwrot ku przeszłości
[1894 do 1984]
Brutalizm–  śmiała wersja modernizmu lat 60-tych. bloki z betonu, modernistyczna majestatyczność, estetyka  budynku hurtowni, bezkompromisowy beton
[1933 do 1972]
Neoreacjonalizm –  miasto i pamięć, wrażliwość bryły
[1966 do 1993]
Archigram–  tech i pop, „bebeszyzm” (bowelizm), nowa skóa, miasto modularne, hi-tech spotyka pop-art
[1958 do 1969]
Architektura metabolistyczna –  architektura zmian rosnące miasta i wieżowce, hotele kapsułowe w Japonii, adaptowalna architektura
[1958 do 1972]
Krajobraz miejski– nurt estetyki środowiskowej, cechy miasta, bogactwo i złożoność form urbanistycznych
[1944 do 1961]
Strukturalizm–  Team 10, ” architektura jest trójwymiarowym wyrazem ludzkiego działania”,  architektura społecznej partycypacji, struktury budowlane powinny odzwierciedlać struktury społeczne
[1957 do 1972]
Regionalizm – regionalizm i ludowość, uszanuj kontekst miejsca
[1960 do 1984]
Postmodernizm– krzykliwa, śmiała, różnorodna, dowcipna i kolorowa architektura lat 60-tych XX wieku, przywracaniem brakujących składników modernizmu (ornament przeszłość, aluzja), pop i historia , to niezła mieszanka
[1963 do 1980]
Współczesny klasycyzm–  moralność i architektura, klasycyzm, a światło, klasycyzm wiecznie żywy
[1936 do 1993]
High-tech– eksponowanie wysokich technologii, nowe atrium, konstrukcje membranowe
[ 1971 do 1992]
Architektura alternatywna – redefiniowanie budynku, samowystarczalne budowle, on-grid i off-grid, redukcja-rewitalizacja-recykling
1972 do 2004]
Dekonstruktywizm – architektura fragmentacji, dyslokacja, destabilizacja, odchylenie i zniekształcenie
[1977 do 1989]
Architektura zrównoważona  – dom autonomiczny, dom pasywny, woda i gospodarka odpadami, różnorodna architektura, przepływ powietrza, budynek może być przyjazny naszej planecie.
[1970 do dzisiaj]

Bibliografia artykułu
  1. Wilkinson P. (2010). 50 architecture ideas you really need to know, Quercus
Comments : 0
O autorze
* dr inż. Leszek Chodor. Architekt i Inżynier Konstruktor; Rzeczoznawca budowlany. Autor wielu projektów budowli, w tym nagrodzonych w konkursach krajowych i zagranicznych, a między innymi: projektu wykonawczego konstrukcji budynku głównego Centrum "Manufaktura" w Łodzi, projektu budowlanego konstrukcji budynku PSE w Konstancinie Bielawa, projektów konstrukcji "Cersanit" ( Starachowice, Wałbrzych, Nowograd Wołyński-Ukraina), projektu konstrukcji hali widowiskowo-sportowej Arena Szczecin Autor kilkudziesięciu prac naukowych z zakresu teorii konstrukcji budowlanych, architektury oraz platformy BIM w projektowaniu.

Twój komentarz do artykułu

Translate »